Het Italiaanse Pisa is dan wel wereldberoemd voor zijn scheve toren, maar de stad krijgt er binnen enkele jaren een nieuwe belangrijke toeristische attractie bij. De plaatselijke gemeenteraad keurde eerder deze maand de restauratieplannen goed om het historische Palazzina Marconi in Coltano eindelijk weer in ere te herstellen. Van hieruit werd in 1911 de allereerste krachtige zendersite ter wereld in gebruik genomen.
Het kostte de ambitieuze Guglielmo Marconi destijds wel bloed, zweet en tranen, want tussen de plannen en de realisatie verliepen negen jaar. De langegolfzender met 16 antennes tot 75 meter hoog werd volledig bestuurd vanuit het Palazzina Marconi. Voor de antennes liet Marconi zich inspireren door de Eiffeltoren.
De zender, die enkel voor telegrafie werd gebruikt, had een bereik van 3.000 km. Voor de Italiaanse Koninklijke Marine, op dat moment volop betrokken in de Libische oorlog, was het een godsgeschenk om snel berichten ter plaatse te krijgen in de hele Sahara-regio, waar Italië toen meerdere kolonies telde.
Coltano werd een vitaal centrum voor de ontwikkeling van draadloze communicatie. De plek werd destijds gekozen omwille van de moerassige ondergrond. De zender bleef in gebruik tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. De terugtrekkende Duitsers vernielden de antennes en de apparatuur, maar het gebouw bleef vrijwel ongeschonden.
De antennes werden nooit meer heropgebouwd en het Palazzina werd enkel nog gebruikt voor opslag, reparaties en huisvesting, tot het helemaal buiten gebruik en in verval raakte. De RAI bouwde in het domein in 1952 twee middengolfzenders en heeft er op vandaag nog steeds een zendersite.
Het domein waar het gebouw staat is eigendom van de Italiaanse staat. Pisa probeert al jaren, met de steun van heel wat burgers en plaatselijke historici, om het Palazzina in concessie te krijgen, om het te kunnen restaureren. Ook Elettra Marconi Giovanelli, de intussen 92-jarige nog levende dochter van Guglielmo Marconi, is al jaren actief betrokken bij het project.
Hoe belabberd het gebouw er in 2016 aan toe was kun je zien op de onderstaande video van het architectenbureau dat de restauratieplannen voorbereidde. De voorbije jaren werden al een deel werkzaamheden uitgevoerd in functie van de veiligheid en de instandhouding. De volledige restauratie zal 2,6 miljoen euro kosten, waarvan de gemeente zelf 1 miljoen euro zal betalen en de rest wordt gedragen door Toscane. De definitieve overdracht van het gebouw aan de gemeente gebeurt wel pas in 2022.
Het Palazzina Marconi zal worden omgetoverd tot een historisch radiomuseum met een tentoonstellings- en belevingsruimte in het teken van Marconi. Daarnaast komt er een onderzoekscentrum voor telecommunicatie en ruimte voor startende bedrijven.
(foto boven: Wikipedia)
