Radio wint terrein in Vlaanderen, behalve bij de jongeren. Ook het luisteren via DAB+ blijft groeien, in tegenstelling tot online. YouTube en Spotify domineren het muziekstreamen en het luisteren naar podcasts blijft marginaal. Dat zijn de grote conclusies die we filteren uit het luikje radio en audio van de Imec.digimeter 2022.
De Imec.digimeter verschijnt dit jaar voor de 15de keer. Het is in Vlaanderen het enige volledig onafhankelijke onderzoek dat ook een radio- en audioluik heeft. Alle andere radio- en audio-onderzoeken (o.a. alles van CIM) worden in principe door de betrokken sectoren zelf aangestuurd. Het is dus vooral interessant als vergelijkingsmateriaal.
De Imec.digimeter peilt jaarlijks naar het gebruik in Vlaanderen van technologische toestellen (computers, smartphones, etc), media (tv en video, audio, gaming), nieuwsgebruik, sociale media en digitale economie. Als RadioVisie concentreren we ons hier op de resultaten van radio en audio.
Radio wint terrein
63 procent (+3) van de Vlamingen luistert dagelijks naar de radio. Hiermee komt het cijfer opnieuw op het niveau van 2020. Deze stijging zien we bij alle leeftijdsgroepen. De meeste winst in het radioluisteren zit dit keer in de leeftijdsgroep 35-54 jaar.
Enkel bij de 18-24-jarigen verliest radio steeds meer interesse. Slechts 29 procent luistert dagelijks (-4). In die groep stijgt het wekelijks luisteren dan wel naar 27 procent (+5), zodat uiteindelijk toch nog 56 procent (+1) van de jongeren minstens wekelijks de radio aanzet. Opmerkelijker is echter dat nu al 37 procent van 18-24-jarigen aangeeft ‘zelden of nooit’ radio te luisteren.
De stijging in radio luisteren, kan deels gelinkt zijn aan de toestellen waarmee de Vlaming minstens maandelijks radio luistert. Het luisteren via DAB+ stijgt in alle leeftijdsgroepen en heeft intussen al een bereik van 34 procent (+2). Vooral de volwassen actieve Vlaming (35-64 jaar) geeft aan DAB+ te omarmen.
Het luisteren via de ‘ouderwetse’ FM neemt een duik naar 42 procent. In 2017 stond dit cijfer nog op 63 procent. Het radioluisteren via een tv-toestel zakt naar 22 procent, waarmee dit opnieuw op het niveau ligt van 2017. In 2020 en 2021 lag dit cijfer nog beduidend hoger, maar dat moet wellicht als een corona-effect worden verklaard.
Ook het luisteren via online (computer, smartphone, tablet, smartspeaker) lijkt te plafonneren. Op vijf jaar tijd is er in het radioluisteren via online-toestellen nauwelijks een grote evolutie te onderkennen. Al zeggen deze cijfers op zich niets over de werkelijke marktaandelen van de verschillende vormen van radioluisteren.
Toestellen om radio te luisteren, naar leeftijd. Evolutie sinds 2017
Via welke toestellen luister je minstens één keer per maand naar de radio? Je kan meerdere antwoorden aanduiden.
Autoradio
| Jaar | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75+ | Totaal |
| 2019 | 76% | 79% | 83% | 80% | 77% | 74% | 78% | |
| 2020 | 90% | 87% | 85% | 86% | 87% | 73% | 84% | |
| 2021 | 88% | 81% | 84% | 86% | 81% | 79% | 82% | |
| 2022 | 81% | 86% | 88% | 83% | 87% | 54% | 57% | 78% |
Computer
| Jaar | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75+ | Totaal |
| 2017 | 21% | 24% | 26% | 26% | 18% | 10% | 20% | |
| 2018 | 28% | 31% | 30% | 31% | 25% | 20% | 27% | |
| 2019 | 19% | 27% | 22% | 28% | 22% | 16% | 22% | |
| 2020 | 23% | 26% | 24% | 21% | 21% | 15% | 21% | |
| 2021 | 21% | 27% | 29% | 25% | 22% | 17% | 23% | |
| 2022 | 16% | 24% | 25% | 21% | 16% | 13% | 8% | 18% |
Smartphone
| Jaar | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75+ | Totaal |
| 2017 | 22% | 20% | 29% | 19% | 12% | 5% | 16% | |
| 2018 | 39% | 35% | 34% | 26% | 15% | 13% | 25% | |
| 2019 | 21% | 30% | 30% | 28% | 18% | 8% | 21% | |
| 2020 | 27% | 30% | 27% | 31% | 23% | 12% | 24% | |
| 2021 | 25% | 36% | 36% | 32% | 21% | 10% | 25% | |
| 2022 | 24% | 33% | 37% | 32% | 26% | 11% | 6% | 25% |
Tablet
| Jaar | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75+ | Totaal |
| 2017 | 4% | 7% | 10% | 12% | 7% | 4% | 7% | |
| 2018 | 10% | 8% | 12% | 12% | 11% | 10% | 10% | |
| 2019 | 3% | 5% | 8% | 8% | 10% | 9% | 8% | |
| 2020 | 4% | 6% | 6% | 9% | 11% | 7% | 7% | |
| 2021 | 3% | 4% | 7% | 7% | 8% | 9% | 7% | |
| 2022 | 5% | 3% | 7% | 5% | 12% | 6% | 2% | 6% |
Radiotoestel (FM/AM ontvangst)
| Jaar | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75+ | Totaal |
| 2017 | 54% | 54% | 57% | 66% | 70% | 70% | 63% | |
| 2018 | 51% | 49% | 56% | 63% | 69% | 77% | 62% | |
| 2019 | 43% | 39% | 47% | 53% | 65% | 75% | 57% | |
| 2020 | 48% | 44% | 44% | 54% | 63% | 71% | 56% | |
| 2021 | 40% | 30% | 36% | 44% | 57% | 65% | 48% | |
| 2022 | 39% | 33% | 37% | 43% | 52% | 38% | 47% | 42% |
DAB+
| Jaar | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75+ | Totaal |
| 2017 | 4% | 6% | 7% | 8% | 4% | 4% | 5% | |
| 2018 | 6% | 7% | 11% | 12% | 12% | 10% | 10% | |
| 2019 | 12% | 9% | 18% | 21% | 18% | 19% | 17% | |
| 2020 | 20% | 16% | 27% | 30% | 29% | 24% | 25% | |
| 2021 | 20% | 26% | 30% | 36% | 36% | 34% | 32% | |
| 2022 | 21% | 31% | 40% | 36% | 41% | 30% | 24% | 34% |
Tv-toestel
| Jaar | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75+ | Totaal |
| 2017 | 23% | 23% | 27% | 23% | 25% | 18% | 23% | |
| 2018 | 22% | 32% | 27% | 32% | 30% | 24% | 27% | |
| 2019 | 21% | 25% | 26% | 31% | 30% | 27% | 27% | |
| 2020 | 30% | 28% | 32% | 33% | 34% | 31% | 31% | |
| 2021 | 25% | 27% | 23% | 30% | 34% | 27% | 28% | |
| 2022 | 19% | 22% | 26% | 21% | 32% | 17% | 15% | 22% |
Audiostreamer/smart speaker (bv. Sonos, Google Home Mini, …)
| Jaar | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75+ | Totaal |
| 2018 | 4% | 7% | 9% | 8% | 4% | 3% | 6% | |
| 2019 | 9% | 9% | 16% | 14% | 8% | 4% | 9% | |
| 2020 | 10% | 12% | 14% | 15% | 9% | 4% | 10% | |
| 2021 | 10% | 12% | 17% | 15% | 12% | 6% | 12% | |
| 2022 | 9% | 14% | 15% | 19% | 13% | 4% | 2% | 12% |
Duopolie in muziekstreaming: YouTube en Spotify
In lijn met de daling in het aantal mensen dat maandelijks video kijkt via YouTube, is er ook terreinverlies voor YouTube als online kanaal om muziek te beluisteren (45 procent, -7). Door deze daling wordt YouTube bijgebeend door Spotify (45 procent, +0 procent) en wordt muziekstreaming dus een duopolie.
De muziekbetaler kiest resoluut voor Spotify
- 33 procent heeft voor minstens één muziekstreamingdienst betaald
- 3 procent betaalde voor meer dan één
- 30 procent betaalde voor één (+2)
- 29 procent heeft voor Spotify betaald (+2)
Hoewel YouTube en Spotify ook gratis gebruikt kunnen worden, zien we dus een stijging in het betalen voor muziekstreamingdiensten. In vergelijking met videostreaming, jongleren gebruikers minder met muziekstreamingdiensten. Vooral het luisteren via fysieke dragers (CD, vinyl, cassette) blijft verder aan belang verliezen, zeker bij de jongeren.
Podcasts voor iedereen?
23 procent (+3) van de Vlamingen luistert minstens maandelijks naar een podcast, maar het aantal Vlamingen dat dagelijks een podcast tot zich neemt ligt nog altijd maar op 3 procent. De groep 18-34 jaar voelt zich het meest aangesproken, al blijft ook hier het dagelijks gebruik eerder marginaal.
Hoewel het maandelijks bereik van podcasts dus blijft stijgen, winnen podcasts dus niet per definitie ‘ieders oren’. Bij Vlamingen met een lager inkomensniveau luistert slechts 14 procent minstens maandelijks (tegenover 32 procent bij een hoger inkomensniveau) en geeft 13 procent aan niet te weten wat een podcast is (tegenover een algemene 7 procent).
Spotify behoudt zijn ‘gatekeeperpositie’ als podcastplatform (42 procent, -1), terwijl het beluisteren van podcasts via YouTube daalde (22 procent, -4). De stijging in het gebruik van apps/websites van Vlaamse mediamerken (24 procent, +1) als weg naar de podcast, lijkt zijn verklaring vooral te vinden in de oudere leeftijdscategorieën. Zij ontdekken langs deze weg opmerkelijk vaker het podcastformat (bv. 55-64-jarigen: 48 procent, +10).
- Het imec.digimeter rapport 2022 kun je hier downloaden.
- Het tabellenrapport van 2022 kun je hier downloaden.
Over het Imec-onderzoek
De dataset bevat 2.309 respondenten en het veldwerk liep van 14 september 2022 tot en met 7 november 2022. Om zelfselectie te vermijden, werd voor de rekrutering opnieuw een samenwerking aangegaan met het Rijksregister. Het Rijksregister trok een random steekproef van 12.000 Vlamingen. Die selectie is uiteindelijk goed voor 56 procent van het aantal deelnemers (1.293). Dat betekent dus ook dat slechts 1 op 10 aangeschreven Vlamingen spontaan deelneemt aan dit onderzoek. 13 procent werd gerekruteerd via partnerrekrutering met Mobile Vikings en VDAB en eigen imec kanalen. De overige 31 procent van de steekproef werd gerekruteerd via Bilendi Belgium (eigenaar van de database van het ‘maak dat mee’-panel).
