RadioVisie wil een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.
Als het regent in Nederland, dan… kan het druppelen in Vlaanderen
Herbert Visser, ooit gestart als redacteur bij RadioVisie en na een indrukwekkend parcours doorheen het complete radiolandschap in de Lage Landen, nu directeur van 100% NL en SLAM! was zondag 17 juni te gast in het NPO Radio 1-programma ‘De Perstribune’. Hij kreeg er onder andere de vraag voorgeschoteld hoe hij zou proberen om de dramatische terugval van 3FM om te buigen.
Herbert vroeg zich evenwel af of het anno 2018 nog wel opportuun is om plaatjes te draaien op de radio, betaald met belastingsgeld. Een stellingname die meteen discussie uitlokte op Twitter. Waarna onze collega’s van Radio.nl de ‘aanstoker’ om meer tekst en uitleg vroegen. Alhoewel alle betrokkenen noorderburen zijn, is het onderwerp ook belang voor Vlaanderen omdat er een identieke situatie bestaat. Pure muziekradio zoals MNM en Studio Brussel wordt gefinancierd met belastingsgeld.
Muziekradio met belastingsgeld is niet meer van deze tijd
Herbert Visser: “Als we ons beperken tot wat er aan muziek op de FM te horen is; dan is het zo dat de commerciële zenders Sky Radio, Radio 538, Qmusic, Radio Veronica, Radio 10, Sublime, 100% NL en SLAM! gezamenlijk een veel groter muziekaanbod verzorgen dan 3FM en Radio 2. Het is zelfs zo dat 100% NL en SLAM! – ook overdag – veel meer relatief onbekende nieuwe Nederlandse artiesten op de playlist hebben staan dan 3FM. NPO Radio 2 is al geruime tijd verworden tot een radiozender met vooral ‘de grootste hits aller tijden’ net als Radio 10. Daarmee is Radio 2 érg populair. Ze zijn zelfs de nummer 1 van Nederland op dit moment, maar met een ‘publieke taak’ heeft dit weinig meer te maken.”
“Buiten de FM-band is er voor de consument ongelimiteerd muziek te verkrijgen. Vrijwel iedereen met een tv-aansluiting, via kabel of IPTV, krijgt er een pakket van tientallen reclamevrije muziekkanalen bij, verzorgd door Stingray. Het betreft hier meerdere kanalen met allerlei varianten op popmuziek, Nederlandstalige muziek, country, dance, jazz e.d. Binnen- en buitenlandse muziekstations in allerlei genres en stromingen, meer dan een kwart miljoen (!) zijn te beluisteren via apps als TuneIn Radio of door een internetradio te kopen. Alleen al in Nederland zijn er meer dan duizend private radiostations online in allerlei muziekgenres”.
“En er zijn de streamingdiensten als Spotify, Deezer, Apple Music en Juke. Hier kun je je gratis registreren of een betaald abonnement nemen, en dan kun je elk liedje dat je maar wenst, ongelimiteerd wanneer je maar wilt beluisteren. Zélf playlisten maken of playlisten van anderen beluisteren. Nieuwe muziek ontdek je op SLAM!, 100% NL, andere radiostations of via allerlei ongelimiteerde mogelijkheden online. En via streamingdiensten kun je als consument door je eenmalig te registreren gebruik maken van een database van dertig miljoen liedjes waar je op ieder moment alles uit kunt halen dat je maar wilt beluisteren. Het muziekaanbod is oneindig”.
“Ik schat dat 3FM en Radio 2 bij elkaar met alles er op en er aan, dus ook de huur van de vele zendmasten overal in het land, zeker jaarlijks vijftig miljoen euro kosten. De salarissen van DJ’s en muzieksamenstellers zijn, alhoewel die wel flink hoger zullen zijn dan het minimumloon, niet eens de hoogste kostenpost. Dat zijn de zendmasten die door het hele land verspreid staan; overige technische faciliteiten, studiogebouwen en de aanzienlijke auteursrechtenvergoedingen”.
“DJ’s en muzieksamenstellers stellen playlisten samen uit door de muziekindustrie aangeleverde muziekproducties en zenden die uit. Die muziekproducties zijn niet afkomstig van arme straatmuzikanten; maar worden doorgaans uitgegeven door grote internationale conglomeraten voor wie muziek big business is. En daar is helemaal niks mis mee, maar het kost de samenleving wel tientallen miljoenen aan belastinggeld waarmee deze producties op de NPO-muziekzenders voor het voetlicht worden gebracht”.
“Dit, terwijl de luisteraar/consument via radio, online muziekkanalen van de radiostations, tv-muziekkanalen, non-stop reclamevrije audiokanalen, YouTube, Soundcloud en streaming platforms als Spotify en Apple Music feitelijk alles kan beluisteren wat ie maar wil, waar ie maar wil en wanneer ie maar wil. Welke publieke taak heeft de NPO dus nog als het gaat om het ten gehore brengen van muziek?”
“En ook: waarom zijn de keuzes van de DJ’s en muzieksamenstellers die bij de NPO werken zo bijzonder ten opzichte van een enthousiaste muziekliefhebber op Spotify die op dat platform een playlist maakt? Dat die keuzes met tientallen miljoenen euro’s aan belastinggeld ondersteund moeten worden opdat de door de NPO uitverkoren muziek ook in heel Nederland in de ether te horen is?”
“In de jaren 70 van de vorige eeuw waren er maar drie radiozenders, die waren allemaal van de Staat. Het internet en de kabel waren er nog niet en dus was het destijds volstrekt logisch dat er op één van die zenders – Hilversum 3 – vooral muziek werd uitgezonden. Maar nu leven we in het jaar 2018 en de tijden zijn veranderd. Als met belastinggeld gefinancierde popradio er niet zou zijn geweest, dan zou niemand anno nu op het idee zijn gekomen om hiervoor miljoenen uit de schatkist te halen. Muziek is immers overal in overvloed aanwezig.“
° Is getekend: Herbert Visser
° Beluister hier het complete interview
