De trouwe Humo-lezers onder u is het vast niet ontgaan: Guido Prudence Eugène Joseph Mortier, maar u mag gewoon Guy Mortier zeggen, werd afgelopen week uitgebreid in de bloemetjes gezet voor zijn 80ste verjaardag. In Vlaanderen schreef de oud-hoofdredacteur om drie redenen ook geschiedenis als radiofiguur.
De tweede en de derde reden zijn enerzijds de liefst 1200 radiospotjes die Guy in de loop der tientallen jaren voor Humo maakte, waarvan Humo deze week de 42 allerbeste spotjes in een podcastlijstje goot, en anderzijds ‘De Taalstrijd’, het legendarische Radio 1-panelprogramma met Daniel Van Avermaet, Guy Mortier, Mark Uytterhoeven en Myriam Thys, later gevolgd door ‘De Perschefs’.
Maar hier duiken we even uitgebreider terug naar de eerste reden: Guy had van 1963 tot 1965 op de toenmalige BRT1 namelijk het wekelijkse radioprogramma ‘Schudden voor gebruik’, op zaterdagmiddag van 13 tot 14 uur. Het was het eerste en enige uurtje in de week waarin rock ’n rollmuziek werd gedraaid op de BRT. Nu ja, dat uurtje duurde min het nieuws amper 50 minuten, maar de muziekkeuze en de spitse presentatiestijl maakten het programma al snel iconisch bij de jongeren.
Alleen al de manier waarop het programma tot stand kwam is een stukje geschiedenis. De 17-jarige Mortier had een brief naar de omroep gestuurd waarin hij aankloeg dat, als er al eens popmuziek werd gedraaid, de presentatie allesbehalve opwindend was. Hij beweerde dat hij het zelf beter zou kunnen. Tot zijn verbazing schreef Léonce Gras, directeur van de omroep, hem terug en vroeg hem hoe hij het dan precies anders zou aanpakken? Mortier stelde enkele nummers voor, schreef er humoristische bindteksten bij en uiteindelijk mocht hij het programmavoorstel zelf komen presenteren.
Aanvankelijk heette het programma ‘Tussen tien en twintig’, maar Mortier doopte het later om in ‘Schudden voor Gebruik’, gebaseerd op de instructies die je op pillendoosjes vindt. Het eerste nummer dat hij toen draaide was Long Tall Sally door Little Richard.
Het programma was een gat in de markt op de Vlaamse radiozenders en trok daarom veel jonge luisteraars en rockfans aan. Mortier praatte alle plaatjes aan elkaar in zijn typische speelse en humoristische stijl. Elke uitzending leidde hij in met de woorden: “Een goeie opperbeste middag” en sloot af met de uitspraak: “Toodeloo!”.
Mortier moest zich behelpen met de platen die de zender voorhanden had, want zelf had hij te weinig geld om nieuwe singles aan te schaffen. Toen hij de directeur vroeg of hij hiervoor wat extra geld kon krijgen, antwoordde de man (volgens Mortier): “Heb je de B-kanten al gedraaid?”
De actuele info rond rock- en popmuziek haalde Guy bij Radio Luxembourg en de Nederlandse radiozenders, waar hij voortdurend naar luisterde en die volgens hem “jaren voor lagen op de Vlaamse zenders”. Hij imiteerde zelfs het Nederlandse accent van de presentatoren. Qua bindteksten en humor was hij sterk beïnvloed door schrijver Godfried Bomans.
Jarenlang leken er geen opnames van dit programma bewaard te zijn gebleven. Tot ene Germain Van de Weghe uit Ruiselede in 2012 zeven afleveringen terugvond die hij in 1964 op tape had opgenomen. Hij plaatste ze op YouTube.
