Het was 2 november 1961 toen er op diverse plaatsen in Nederland twee minuten stilte werd gehouden als protest tegen de kernexplosies die in opdracht van Chroesjtsjov, de toenmalige leider van de Sovjet Unie, werden gehouden. Voor de directie van Radio Veronica werden het twee hele dure minuten. Vanaf land kon er immers geen verbinding met het zendschip worden gelegd zodat er met windkracht 8 een boot naar de Borkum Riff moest varen om het boordpersoneel instructies te geven.
Het initiatief voor de twee minuten stilte was afkomstig van de Stichting van de Arbeid en de besturen van zeven politieke partijen. Dezelfde avond werd in de regionale krant Nieuwsblad van het Noorden al geschreven dat het inititief geen echt succesverhaal was geworden daar het lang niet overal stil was geweest.
° Lees verder onder de foto
‘De actie is eigenlijk mislukt als het erom gaat dat het gehele Nederlandse volk bedoelde te protesteren. Vanuit de Nederlandse Spoorwegen was het initiatief wel overgenomen want op de diverse baanvakken stonden de treinstellen tussen één uur en drie minuten na één stil, met gedoofd licht. Ook het geluid van ventilatoren en motoren werd gedoofd’.
In 1961 was Nederland nog volledig bezig met het ontplooien van de nieuwe democratische wereld. Nog steeds namen vooral wijze heren in zwarte strakke pakken de beslissingen. Bijna fluisterend verschenen sommige berichten dan ook inkranten en weekbladen.
Niemand kijkt op zaterdagmiddag
Eerder in 1961, in de maand juni, werd door een woordvoerder van de NTS, de Nederlandse Televisie Stichting, bekend gemaakt dat zou worden overgegaan tot de invoering van twee uur televisie op de zaterdagmiddag. Dat viel echter niet bij alle Nederlanders goed want die twee uren waren al de helft van de totale zendtijduitbreiding die op 1 oktober zou ingaan.
Beter kon die zaterdagse uitbreiding in kleinere delen, op verschillende avonden, gepland worden. Vond men. Immers op de zaterdagmiddag waren vele huisvrouwen buiten de deur boodschappen aan het doen of waren bezig met huishoudelijke taken. Ook de middenstanders waren niet in staat om naar het kastje te kijken omdat hun winkels open waren. En vele anderen gingen op de vrije zaterdagmiddag liever een luchtje scheppen.
Intussen in Zweden en het VK
In Zweden kwam in juni 1961 de directie van de Zweedse staatstelevisie met het plan om geen buitenlandse televisieseries meer op de buis te brengen waarin wreedheden ter zien waren. Dit om nadelige invloed op de jeugd te voorkomen. Zo werd de televisieserie Bonanza uit het programmaschema geschrapt. Ondertussen meldden de Amerikaanse producers van de reeks dat er, in vergelijking met soortgelijke programma’s, bij hen net weinig geweld te zien was.
Ook de BBC bemoeide zich met de jeugd. In een tv-reeks kreeg de doelgroep 12 tot 20 jaar voorlichting. In Groot-Brittannië was men al veel verder met de ontwikkeling van de televisie en was er overdag zendtijd voor dergelijke programma’s. Zo werden naar alle schoolhoofden brieven gestuurd met het verzoek de televisie aan te zetten en achteraf de inhoud door deskundigen te laten becommentariëren.
Intussen in Duitsland
In het West-Duitse Kiel werd een congres gehouden van oogartsen en ook daar kwam het onderwerp ‘televisie’ te sprake. Eén van de adviezen was dat bejaarde mensen een speciale bril dienden aan te schaffen om te kijken en dat dit voor andere leeftijdsgroepen ook aan te raden was. Bij het niet dragen van deze bril konden er bij het langdurige kijken naar een klein beeldoppervlak, aanhoudende oogproblemen ontstaan.
Ook werd aangevoerd dat het heel onverstandig was de televisie als… verlichting te gebruiken. Bovendien was het zeker aan te raden om genoeg andere verlichting te gebruiken tijdens het kijken. Daardoor zou het niet nodig zijn om dicht bij het televisietoestel te kruipen, want dat was nefast voor de ontwikkeling van de ogen. Tja en meer dan zestig jaar later wordt er vele uren op een nog veel kleiner telefoonbeeldschermpje gekeken…
Hans Knot
