Hoe World Mission Radio versneld zorgde voor het definitieve einde van offshore radio
Gisteren 19 augustus was het precies dertig jaar geleden dat voor het laatst een Nederlandstalig programma werd uitgezonden vanaf een zendschip op de Noordzee. Dat einde was voor Radio 819, een station dat zich aan boord bevond van de MV Ross Revenge, een schip waar eerder ook al Radio Monique, Radio 559 en uiteraard Radio Caroline gebruik van hadden gemaakt.
Daarmee was meteen ook een definitief einde gekomen aan zenden vanaf zee. Vreemd genoeg had dit heel veel te maken met een onbestaand gat in de markt. Eentje waarbij oorspronkelijk werd gedacht dat offshore radio er een nieuwe boost mee zou krijgen. De uit de omgeving Breda afkomstige Gert Jan Smit, destijds de rechterhand van Caroline-eigenaar Ronan O’ Rahilly (foto), was er verantwoordelijk voor.
Gedurende vele jaren verhuurde de Engelstalige Radio Caroline een frequentie aan het Nederlandstalige Radio Monique, ’s avonds aan enge Amerikaanse religieuze sektes voor wie deze programma’s de enige mogelijkheid waren om via de radio zieltjes in Europa te winnen. Via de kortegolf kon met één zender op een schip, in één klap heel Europa worden bestreken. En de Amerikanen wilden betalen.
Maar waar vind je een goede bruikbare frequentie? Immers, de officiële omroepbanden op de kortegolf zaten propvol met Radio Moskou en andere communistische propagandazenders, en ook had ieder land z’n eigen wereldomroep zodat ieder land aan de rest van de wereld kon laten horen hoe het desbetreffende land over de toestand in de wereld dacht.
World Mission Radio
Gert Jan Smit noemde z’n vanuit Nederland georganiseerd religieuze kortegolfproject ‘World Mission Radio’, en koos voor een lege frequentie die nét buiten de officiële omroepband viel, maar op vrijwel alle kortegolfradio’s nog wel te beluisteren was: 6215 kHz. Deze frequentie bleek dag en nacht leeg te zijn en het signaal knalde daarop de halve wereld over met achttien uur per dag religieuze programma’s in vooral de Engelse taal.
Maar dat deze specifieke frequentie dag en nacht leeg was had een reden. De 6215 kHz was en is nog steeds een maritieme noodfrequentie. Een schip dat zinkt gebruikt juist deze frequentie om daarop een SOS uit te zenden. Gert Jan Smit werd van meerdere kanten gewaarschuwd en schippers legden aan langszij de Ross Revenge om de bemanningsleden ook te waarschuwen dat zoiets niet kon. Maar de klanten van World Mission Radio waren zeer tevreden: zij hadden een ongestoorde ontvangst in een groot deel van de wereld. Nogal logisch op zo’n lege frequentie.
Overheid start onderzoek
De klachten kwamen niet alleen binnen bij de Caroline-organisatie zélf. Omdat het duidelijk een Nederlands project betrof klaagden vele landen bij de Nederlandse overheid. En die besloot er iets aan te doen. Er werd vanuit gegaan dat de Ross Revenge onder de Panamese vlag op zee lag en dit hield in dat het schip nog altijd niet zelf aangepakt kon worden. Maar de overheid, onder leiding van de recent overleden opsporingsambtenaar Mart Roumen (foto), pakte het onderzoek weer op naar de Nederlandse organisatie achter Radio 819 en World Mission Radio.
Men kwam er daarbij snel achter dat World Mission Radio met religieuze programma’s op de noodfrequentie op de korte golf en Radio 819 twee gescheiden organisaties waren. En vanwege de relatief slechte ontvangst die Radio 819 had in Nederland was deze organisatie in een vergevorderd stadium met het uitrusten van een geheel nieuw zendschip dat inmiddels voor de kust van het Belgische Blankenberge klaar lag, al moest daar wel nog het een en ander aan gebeuren voordat er kon worden uitegzonden. Tot die tijd wilde Radio 819 in de lucht blijven vanaf de Ross Revenge.
Maar de ernstige storingen op de noodfrequentie voor de scheepvaart en de daaruit voortvloeiende klachten van reddingsdiensten en kuststations uit vele landen waren uiteraard een ernstige zaak en meerdere overheidsdienaren werden ingezet om in Franse en Belgische havens de bevoorradingsschepen in de gaten te houden die naar het Caroline-schip voeren en terugkwamen plus de mensen die aan boord stapten.
Telefoons werden afgetapt en voor de speurders was het fantastisch dat er aan boord van het Caroline-zendschip een autotelefoon bleek te zijn geïnstalleerd. Bellen met die dingen was destijds nog vreselijk duur en de opvarenden hadden niet het idee dat ze werden afgeluisterd, maar dat gebeurde dus wel. (Herbert Visser)
Morgen: deel 2
