Omdat er nog wat leuk radionieuws op de plank bleef liggen dat we u niet willen onthouden, een extra blad op zondag. Enjoy!
- Opnieuw een vrije radio die wil herleven via het internet
- Het werd al vaker bewezen, maar een extra bewijs kan nooit kwaad: DAB+ is veel energiezuiniger dan FM
- Bauer verwerft definitief de grootste – in feite de enige – Ierse commerciële radiospeler
Willy en Bruno laten WLS online herleven
Het bloed kruipt waar het niet gaan kan, waar hebben we dat nog gehoord? Ook Willy (Hellebaut) Van Lee (foto boven) en Bruno Hantson, 40 jaar geleden de bezielers achter het legendarische tweetalige WLS op de eveneens tweetalige Kluisberg, hebben sinds gisteren via het internet hun geesteskind zowaar nieuw leven ingeblazen. Dat gebeurt als online radio onder de naam WLS Europe. Volgens Van Lee (op zijn Facebook) doet ook Maarten Dejong, de lieveling van de eerste Nederlandstalige uitzendingen van WLS, terug mee, net als Patrice Lebbe aan Franstalige kant. Het was eigenlijk hun bedoeling al enkele maanden geleden van start te gaan, maar bij de zware brand in het OVH-datacenter in Straatsburg in maart gingen ook alle digitale voorbereidingen in rook op. Luisteren kan via deze link. Eerder deze week brachten we bij RadioVisie – geheel toevallig – nog een andere bijdrage over WLS, maar dan het originele station uit Chicago.
Nieuwe studies: DAB+ veel energiezuiniger dan FM
Nieuwe studies uit Duitsland en Zwitserland bevestigen nog maar eens de hoge energie-efficiëntie van DAB+ tegenover de analoge FM. De Bayerischen Rundfunk (BR) vergeleek onlangs het energieverbruik van de zenderparken van FM en DAB+ voor zijn vijf BR-radionetten. Zo verbruikt het volledige zenderpark van de digitale mux met 12 kanalen 2.310 MWh per jaar, oftewel 192,5 MWh per kanaal en per jaar. De vijf FM-netwerken verbruiken samen 5.110 MWh per jaar of gemiddeld 1.022 MWh per programma. Het analoog uitzenden van vijf programma’s verbruikt dus meer dan het dubbele dan het digitaal uitzenden van 12 programma’s. Het Zwitserse SRG berekende voor 2019 een nog groter verschil: de elektriciteitsbehoefte van een enkel FM-programma bedraagt 40 GWh tegenover 3,4 GWh per kanaal voor DAB+. Voor de SRG zal de afschakeling van de FM, vanaf medio 2022, een besparing van 90 procent van de energiebehoefte betekenen. De resultaten zijn na te lezen in een nieuwe factsheet van WorldDAB. Eind vorig jaar publiceerde de BBC al een geobjectiveerde grondige vergelijking van het stroomverbruik van alle verschillende distributiemethodes voor radio.
Ierland: groen licht voor overname Communicorp door Bauer
Het Duits-Britse Bauer Media Audio kreeg afgelopen week volledige goedkeuring voor de overname van Communicorp Group in Ierland. Na de BAI (Broadcasting Authority of Ireland) en de CCPC (Competition and Consumer Protection Commission) kwam er nu ook groen licht van de Ierse minister van Media Catherine Martin. De goedkeuring volgt op de aankoop van Communicorp Group door Bauer eerder dit jaar. De mediagroep breidt zijn bedrijfsactiviteiten hiermee uit naar acht Europese landen. De overname zal naar verwachting op 31 mei 2021 worden afgerond. Bauer zal dan volledig eigenaar zijn van de enige twee Ierse landelijke commerciële radiostations, Today FM en Newstalk. Voorts omvat de Ierse portefeuille Spin 1038 en 98FM in Dublin, en Spin Southwest in Limerick, plus het digitale sportradiostation Off The Ball, het radio- en audioreclame-platform audioXI en de radio- en audioportal GoLoud.
“Nieuwe studies: DAB+ veel energiezuiniger dan FM” Alleen jammer dat het energieverbruik van de eindgebruiker – dus de radioluisteraar – vele malen hoger is dan FM. Zie ik hier nergens vermeld in dit artikeltje. Probeer het maar eens uit met een portable DAB-radiootje op accu: de accu is zó leeg (na een uurtje of 4).
In deze twee nieuwe studies zijn de ontvangers inderdaad niet in rekening gebracht, maar bij het BBC-onderzoek van vorig jaar was dat wel het geval. Het verbruik van een enkel analoge ontvanger is inderdaad gemiddeld iets lager dan dat van een digitale ontvanger, maar het verschil is dus zeker niet ‘vele malen’.
Bovendien blijft ook mét het in rekening brengen van het verbruik van de ontvangers de energiebesparing van digitaal tegenover analoog ruim overeind. Daarnaast vermeldt de BBC nadrukkelijk dat DAB+-ontvangers energiezuiniger dan de DAB-ontvangers die zij als basis hanteerden (BBC gebruikt nog steeds de oude standaard en zadelt dus zijn luisteraars op met een hoger verbruik dan dat het bij DAB+ het geval zou zijn).
Het globale verbruik van alle ontvangers valt ook niet zo eenvoudig te berekenen, omdat je rekening moet houden met de marktverhouding tussen de vele verschillende types (ook merken tegenover ‘witte producten’), het gemiddelde luistervolume (niet enkel de duurtijd maar ook stil tegenover luider), verbruik in stand-by, type display, etc.
De Britse regering heeft dat een kleine tien jaar geleden eens laten berekenen. Toen al verbruikten de nieuwere modellen van DAB een kwart minder dan de oudere modellen en was het verschil met FM-ontvangers al quasi weggewerkt (mede omdat vele ‘witte’ FM-ontvangers volgens de studie een pak meer verbruiken dan die van betere merken). Met andere woorden: in elke technologie heb je langs de kant van de ontvangers zowel prutsen als degelijke ontvangers, waarbij het energieverbruik telkens serieus kan verschillen. Het zou dan ook intellectueel oneerlijk zijn om het verbruik van slechts één betere FM-ontvanger enkel te vergelijken met dat van één (te) goedkope DAB+.
Noteer voorts (in de rand) dat IP-ontvangers sowieso altijd nog meer energie verbruiken dan DAB+.
Bij “Het verbruik van een enkel analoge ontvanger is inderdaad gemiddeld iets lager dan dat van een digitale ontvanger, maar het verschil is dus zeker niet ‘vele malen’.”: De consument zal er niet blijer van worden, Rudy.
Bij “Bovendien blijft ook mét het in rekening brengen van het verbruik van de ontvangers de energiebesparing van digitaal tegenover analoog ruim overeind. “:
Als je ziet dat een erg sterke FM zender liefst 1000 kW kan verbruiken, en een van de sterkste DAB-zenders slechts 10 kW, dan is de optelsom duidelijk. Maar: hoe meer luisteraars luisteren, des te meer energie wordt verbruikt in het totale plaatje. En bij analoog loopt dat verschil minder snel op. De BBC zou dat ook moeten onderzoeken.
En: persoonlijk vind ik het een goede zaak dat er zoveel minder energie wordt gebruikt bij het uitzenden. Dat is alleen maar goed voor de natuur (minder energieverbruik).
Het is geen geheim dat een digitaal toestel meer bewerkingen moet uitvoeren dan een analoog, dus dat scheelt altijd een fractie in het stroomverbruik. De les die ik wou meegeven is dat je niet de fout mag maken om je eigen toestel tot norm te verheffen.
Wat je opmerking over de BBC betreft: ze hebben dat wél onderzocht, lees maar eens goed. Zelfs middengolf- en langegolfontvangers werden verrekend, want ze hebben nog producten die (in de analoge ether) enkel via die weg kunnen beluisterd worden. Het belangrijkste verschil tussen FM en DAB+ is niet zozeer het zendvermogen, maar vooral het feit dat de eerste maar één kanaal draagt, waar DAB(+) er een hele bundel heeft. Enkel daardoor krijg je per kanaal een verschil tot 90% in stroomverbruik. Het onderzoek maakt duidelijk dat het meerverbruik langs de kant van de luisteraar nauwelijks verschil geeft. Het is dus een fabel te willen geloven of te willen stellen dat alle ontvangers samen nu plots meer stroom zouden verbruiken dan wat men in de zenderparken bespaart.
Akkoord, maar dat laatste heb ik me alleen maar afgevraagd. En: als er met een grote kop boven het artikel gesteld wordt, dat DAB energiezuiniger is dan FM, dan kan men al gauw denken dat het ontvangen van het radiosignaal zuiniger uitpakt. En het tegengestelde is dus het geval.
Dat hangt er maar van af. Je hebt vandaag behoorlijk strenge energielabels voor elektronica. Jouw stelling gaat enkel op als je een analoge tuner vervangt door een dab+ met krak hetzelfde energielabel. Maar als je een FM-tuner van 20 jaar of (meestal nog veel) ouder vervangt door een DAB+, dan zal dat qua energieverbruik altijd zuiniger zijn. Je wilt blijkbaar per se de klemtoon blijven leggen op één detail, maar je moet het plaatje veel ruimer (willen) zien. In de praktijk vervangen de gebruikers hier oude tuners die helemaal niet zo zuinig zijn als de nieuwe toestellen. De meeste mensen zullen dus wel degelijk besparen. Ook dat toont die Britse studie uit 2013 aan.
Goed, maar als die mensen een gewone FM radio in huis hadden, dus niet een extra energie-verslindend ding, dan kan je dus de conclusie trekken dat DAB energie-duurder is dan FM. Dit zie ik niet als een detail.
Dan nog blijft altijd de vraag wat die ‘gewone FM-radio’ zelf in huis heeft. Als die ouder is dan 10 of 15 jaar, dan wil ik de vergelijking van het verbruik nog wel eens zien. Lees dit onderzoek eens uit Nederland. “De DAB radio gebruikt, door het uitgekookte voedinkje, in zijn hele levensduur van 10 jaar nog geen euro stroom! Gewone transistor- en buizentoestellen eten tussen de 20 en 30 euro uit je portemonnee.”
Alle DAB-radio’s hebben ook de mogelijkheid om FM te ontvangen. Die werken wellicht met chips i.p.v. transistoren op hun printplaten.
Vergeet ook niet welke luidsprekers er in zitten. Dat heeft ook nog invloed op het stroomverbruik. Ook mono gebruikt volgens mij minder stroom. En bij DAB is de bitrate ook nog een factor.
Van mij mogen ze best met 48 kB per seconde uitzenden. Dat scheelt ook weer in stroomverbruik bij het ontvangen, maar dat weet ik niet zeker.
Aan zenderzijde is het uiteraard zuiniger om minder bitrate te voorzien per programma, want het totale zendervermogen blijft uiteraard gelijk en bij lagere bitrate zullen er meer programmas in het ensemble gestoken kunnen worden dus is het verbruik per programma lager. Los daarvan hoop ik toch op wat deftige geluidskwaliteit en niet teveel mono programma’s, dus hopelijk blijven de bitrates in de buurt van wat het nu is.
Aan ontvangerzijde zal de bitrate maar een marginaal effect hebben. Met de huidge generatie DSP ontvangers kan je met hetzelfde (erg lage) stroomverbruik, zowat alles demoduleren en decoderen. Het maakt dan erg weinig uit of dat dan FM, DAB(+) of nog iets anders is.
20 jaar geleden, toen DAB ontvangers nog met aparte chips werden uitgerust die niet echt ontwikkeld waren om vooral zuinig te zijn, was er waarschijnlijk wel een hoger verbruik bij een gelijkaardige ontvanger.