In januari 1974 meldde de radio en tv-gids ‘TROS Kompas’ dat Chiel Montagne gek zou worden als hij een dag geen muziek kon beluisteren. Op dat moment was hij tien jaar in dienst bij Radio Veronica, een belangrijk deel van zijn werkend leven. Montagne: “Ik streef er altijd naar eerlijk te zijn. Eerlijk en echt staan achter wat je doet, is ook de kracht en de reden van het succes, van een Dimitri van Toren, van een Zangeres zonder Naam, van Vader Abraham, van Johnny Hoes en van Jack de Nijs”. Zelf maakte hij een aantal jaren daarvoor ook een elpee en een single omdat hij wenste te weten wat voor gevoel het gaf om een plaat op te nemen. Op die manier kon hij er beter achter komen wat er in artiesten omging.
Er was in januari ook nogal wat de doen rond het besluit van de VARA om de carnavalsplaat van Vader Abraham en boer Koekoek te boycotten. De tekst van het lied ‘Den Uyl is in den olie’ werd gezien als een aanval op het beleid van de toenmalige premier Den Uyl. De grote voorman van de PVDA, de Nederlandse socialistische partij, waar ook het merendeel van de VARA-leden vandaan kwam.
Robert Aardse, destijds directeur van Dureco, de platenmaatschappij die de carnavalskraker op de markt had gebracht, vond het een onbegrijpelijke zaak. Vooral omdat het om de VARA betrof. De omroep die vooral ‘vrijheid’ predikte. Aardse kon zich wel voorstellen dat bijvoorbeeld de NCRV een bepaalde tekst zou weren als daarin onzedelijke passages voorkwamen. Hij wilde ook duidelijk maken dat het lied als een grote grap diende te worden gezien en het toch prachtig was dat Boer Koekoek, tevens Tweede Kamer lid, bereid was gevonden het duet, geschreven door Pierre Kartner, met Vader Abraham op te nemen.
Wat velen niet wisten is dat Boer Koekoek niet de eerste persoon was die werd benaderd om het duet mede in te zingen. Allereerst werd Nobert Schmelzer, voorzitter van de KVP, gevraagd. Hij kon niet in verband met een verblijf in het buitenland. VVD-voorzitter Hans Wiegel was de volgende, maar hij wilde eerst overleggen met de kaderleden van zijn partij. Daartegenover stond dat Boer Koekoek direct akkoord ging. Het verbod haalde veelvuldig de kranten wat weer tot gevolg had dat stations als Radio Veronica, Mi Amigo en Noordzee Internationaal de plaat wel vaak draaiden.
Boer Koekoek zong onder meer dat de minister-president een pak voor z’n broek moest krijgen, dan wel in een hoek diende te gaan staan. Dat soort zinnen vol kritiek viel slecht bij de VARA-directie. Tegelijk was er de vrees dat enkele radiomedewerkers het verbod zouden negeren en het lied wel zouden draaien. Of dit het geval is kan ik niet bevestigen omdat ik – zoals veel leeftijdsgenoten – alleen naar de zeezenders luisterde. Op 23 januari 1974 werd door de VARA een persbericht verstuurd waarin werd verklaard dat de berichtgeving in de media onjuist was en er totaal geen sprake was van een opgelegd verbod.
Een woordvoerder van de platenmaatschappij Dureco reageerde op zijn beurt door te stellen dat uit luisteronderzoek vanuit de onderneming was gebleken dat ‘Den Uyl is in den olie’ nog geen enkele keer door de VARA op de radio – Hilversum 1, 2 of 3 – was gehoord. De officiële presentatie van de single vond plaats in het perscentrum Nieuwspoort in Den Haag en daarbij was ook Joop Daalmeyer namens de nieuwsrubriek van de VARA, ‘Dingen van de Dag’, aanwezig. Hij nam een deel van de presentatie op met een professionele recorder, een opname die echter nooit werd uitgezonden.
Eindverantwoordelijke van programma Hans Emans liet weten het item niet te hebben uitgezonden omdat het onderwerp niet paste in het kader van de nieuwsvoorziening via Hilversum 3. De veelvuldige publiciteit rond de plaat had tot resultaat dat ze zowel in de Daverende Dertig van de NOS alsook in de Top 40 van Veronica de eerste plaats behaalde.
° Foto bovenaan: Boer Koekoek en Vader Abraham zingen ‘Den Uyl zat in de olie’, 1974 (CC0 – Anefo – wiki)
Hans Knot
In die tijd waren er ook de Boerkes van Buut’n actief als nieuw zangtalent. Daar heb je nooit meer iets van gehoord. (Niet dat die zo uitzonderlijk goed waren, maar om het plaatje compleet te maken.)