Het is dezer dagen helemaal in; de nieuwe programmeringen zowel bij radio als televisie. Ook onze ‘Vraag van de week’ is terug van weggeweest. We focussen dit keer op het nieuwe Radio 1 dat een zoveelste leven is begonnen. Het leek ons als ‘ondersteunende maatregel’ bij deze peiling niet onbelangrijk om enkele voorbije levens eens te overlopen. Vernieuwingen en aanpassingen zijn inherent aan media, alhoewel de voorgaande ‘grote’ aanpassing van de publieke nieuws- en informatiezender toch alweer dateert van 1 januari 1980. Tot dan had de slogan ‘service en informatie’ weerklonken. Die verdween.
ENKEL DOOR ‘SAAIE’ MANNEN
BRT 1, Radio 1, hoe het eerste publieke radionet ook werd genoemd, het nieuws was en is een bepalende factor. Nog steeds wordt het overgenomen door de provinciale omroepen. Eerst waren dat er vier, in 1968 kwam Brabant er laatste bij. Deze dagen worden niet alle bulletins meer overgenomen zoals dat eerder wel het geval was. Radio 2 heeft intussen zijn eigen bulletins en eigen nieuwslezers. Enkel de hoofdjournaals worden nog ‘gekopieerd’.
Nu totaal onmogelijk, maar vele jaren werd het nieuws enkel door mannen gelezen. Een vrouw mocht zich uitsluitend met het weerbericht bemoeien. Van emancipatie was nog geen sprake. Af en toe mochten de dames zich wel eens ook ontfermen over de berichten voor de binnenschippers.
VOOR SCHIPPERS EN BOEREN
Een beetje vreemd want meestal hadden die schippers geen gewone radio aan boord. Waarom de luisteraar opgezadeld werd met opgehaalde schotbalken aan het sas van Pollare, zal altijd een raadsel blijven. De modale mens slikte ze. Hij stond op en ging weer slapen met de de diepgang van de Dender en de sluizen op de Leie.
In de periode 1960-1964 zond BRT 1 ook dagelijks, klokslag 12.30 uur het programma’ Voor Boer en Tuinder’ uit. Naast de binnenschippers blijkbaar ook een grote doelgroep van de nationale omroep. Van service en informatie gesproken. Brussel Vlaams was er zeer sterk in. In het programma, het duurde tien minuten, kwam vaak de Minister van Landbouw langs. Of iemand van zijn kabinet, een medewerker of een ingenieur.
In het beste geval mocht af en toe ook eens een echte boer of veearts vertellen hoe de gewassen op het veld het beste konden worden bewerkt of bespoten. Aardappelziektes, ingeënte koeien en paarden. Het stockeren van mest… Het kwam allemaal voorbij.
Nieuwslezers uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw waren ook in niks te vergelijken met de Koen Wautersen en de Kristien Bonneures van nu. Vaak leek het alsof de nieuwslezers van toen naast hun tekst ook een metronoom hadden staan. Alle zinnen werden steeds op dezelfde toonhoogte gebracht… met enige stemverheffing op het einde van elke zin.
ROGER OP DE KOFFIE BIJ DE QUEEN
Wie herinnert zich niet Roger Simons vanuit Londen, Uiteraard iemand die een radiostandbeeld verdiend. Hij legde het allemaal zo uit alsof het leek dat hij iedere dag in Buckingham Palace koffie ging drinken. Ook wie geen enkele notie met politiek had, voelde zich na het relaas van Simoens een beetje familie van parlementsleden en andere ministers. Bovendien had de man een mooie licht Hollands-Vlaamse radiostem, waarbij humor nooit erg ver weg was.
Nu we het toch over radiostemmen hebben. Kees Middelhoff voor de BRT vanuit Den Haag. De man werd een legende. En wie herinnert zich Maarten Bolle vanuit Washington niet meer? Satellietverbindingen bestonden niet, alle gesprekken kwamen via een onderzeese telefoonkabel. Af en toe leek het geluid van de golven trouwens hoorhaar. Er stak eb en vloed in de correspondent zijn stem. Of was het fading? Al bij al kwam het geluid van Bolle precies vanuit een bolle koffietas! Vergelijkbaar met een 78-toeren opname toen er nog geen elektrische microfoons gebruikt werden in de opnamestudio’s.
AVONDAPERITIEF EN DUIVEN
Waarna we weer even terugkijken naar de zondagse programmering van BRT 1. De eucharistieviering, het klassieke ochtend concert, de sport, de politieke tribunes, hebben we gehad. Uiteraard ging ook ’s avonds de radio gewoon door. Er was een soort vast vooravondritueel. Om 20.00 uur was het tijd voor… het aperitiefconcert dat duurde tot middernacht.
Het programma werd meestal voorafgegaan door een superlange intro. Ook tussenin gebeurde dit nog eens. Het gaf de studiotechnicus de gelegenheid om de plaat te wisselen of ze om te draaien. Uiteraard was het vooral de bedoeling om gewoon de zendtijd op te vullen. Zondagavond toen, het was een tijd waarin meer aandacht werd besteed aan het aperitief dan aan het concert.
Een BRT 1-zondag, zonder berichten voor de duivenliefhebbers. We zijn ze niet vergeten. Dit soort service behoorde tot de thuiscultuur van NIR en BRT. Alsof Vlaanderen één grote duiventil was. Voor elk nieuwsbericht, kreeg de spreker van dienst zestig seconden om de luisteraars te vertellen waar of waar de duiven nog niet waren gelost. Of moesten ze wachten tot een radioregisseur in Brussel daarvoor de toelating gaf? Gelukkig was er toen nog geen sprake van Gaia… Duivenberichten bestaan dezer dagen nog, maar zijn enkel te horen via AM en DAB.
RECHTSTAAND NAAR BED
Precies om middernacht werd de zondag afgesloten. Net als de andere dagen van de week gebeurde dit met een stukje van het Belgisch volkslied. Waarom niet helemaal? Het raadsel is nooit opgelost. Misschien was de plaat gebarsten of was de naald na al die jaren door de groeven gegaan. En wat was nu eigenlik de bedoeling van dat stukje Brabançonne? Dat we nog eens in de houding gingen staan voor het slapen gaan?
Wat nadien restte, was ruis. De zenders werden klokvast uitgezet door de hoofdtechniekers tot de volgende ochtend om 06.00 uur. Waarna de luisteraar aan een frisse dag kon beginnen geholpen door de ochtendgymnastiek op de radio. Aan nachtwerkers werd nog niet gedacht. De nachtuitzendingen moesten nog geboren worden…
Meedoen met deze peiling kan nog tot en met vrijdag 23.59 uur. U stemt rechtsboven deze pagina.
