Aan de vooravond van de landelijke verkiezingen in 2002 volgen de Nederlandse politieke partijen met argusogen de alsmaar toenemende populariteit van de Rotterdamse kandidaat Pim Fortuyn. Zijn controversiële standpunten over het koningshuis, het milieu, de islam en over het vreemdelingenbeleid zaaien verdeeldheid tussen voor- en tegenstanders.
Ruud de Wild en de redactie van 3FM besluiten om tijdens de laatste week voor de stembusgang de voornaamste lijsttrekkers te interviewen zonder hierbij de politiek gevoelige thema’s aan te snijden. Wanneer de omstreden voormalige hoogleraar sociologie aan de Erasmus Hogeschool in Rotterdam op 6 mei als eerste gast wordt uitgenodigd, beseft niemand dat de daarop volgende gebeurtenissen in het Hilversumse Media Park een ongeziene schokgolf zouden veroorzaken. Een reconstructie.
Gezellig bij de koffie
De vrees voor een saai gesprek tussen Ruud de Wild, Jeroen kijk in de Vegte en Filemon Wesselink tussen 16:00 en 18:00 uur blijkt ongegrond. De politicus voelt zich uitstekend en geniet zichtbaar van alle aandacht en van de gestelde vragen. Zelfs de dagelijkse beslommeringen, zijn homoseksualiteit, zijn grote liefde voor de klassieke muziek van Bach en voor Italië worden op een speelse wijze in de verf gezet. Voor men het goed en wel beseft, is de tijd voorbij. Het afscheid wenkt. Ruud de Wild probeert alsnog Fortuyn’s stropdas te krijgen maar het blijft bij vruchteloos aandringen. De schuivers gaan dicht en de aanwezigen in de studio van 3FM begeven zich na een laatste groet naar de uitgang en naar parking aan de Media Parkboulevard.
Het 22 novembercomplex
Wanneer men een vergeten fles wijn aan de inmiddels vertrokken gast wil overhandigen, klinken er om even over 18:00 uur zes schoten. Iedereen vlucht in paniek naar binnen. Ruud de Wild zelf heeft nog net de tijd om achter een geparkeerde wagen te schuilen. Voice-over Arjan Penders waarschuwt onmiddellijk de redacties en de radiostations van de publieke omroepen die zonder dralen de programmering omgooien. Verslaggever Peter de Vries probeert de chaos met een recorder vast te leggen, maar de paniek overheerst. De hulpdiensten komen te laat. De geviseerde beleidsman, die het politieke landschap flink door elkaar had geschud, sterft. Net zoals de Verenigde Staten in 1963 wordt Nederland met een 22 november-complex opgezadeld.
° Lees verder onder de beelden
De gevolgen
Na een wilde achtervolging wordt milieuactivist Volkert van der Graaf door de politie ingerekend. Wanneer er vragen over medeplichtigen komen, zwijgt hij in alle talen. Hierdoor worden verschillende complottheorieën gevoed. Op 15 mei kiest het Nederlandse volk. De traditionele partijen krijgen rake klappen. De Lijst Pim Fortuyn haalt 26 zetels in de Tweede Kamer en neemt kort deel aan de macht. De gedroomde hertekening van het politieke landschap dat de voormalige hoogleraar sociologie voor ogen stond, stort door interne en hoog oplopende discussies binnen zijn partij als een kaartenhuis in elkaar. Zijn gedurfde, niet conventionele en welbespraakte ideologie waarbij hij zonder dralen de problematische kanten van het actuele beleid aan de kaak stelde, sterft een stille dood.
De nasleep
Ruud de Wild meldt zich na de aanslag lange tijd ziek. Met een dubbele terugkeer bij de toenmalige marktleider Radio 538 en een kort avontuur bij Qmusic probeert hij het verwerkingsproces te vereenvoudigen. Aanvankelijk zonder veel resultaat want de gespannen verhouding met Talpa-baas John de Mol, en zijn mislukte huwelijken met TMF-VJ Tatum Dagelet en Aafje Burggraaff laten diepe sporen na. Na een klein intermezzo bij BNR Nieuwsradio met ‘Ask Me Anything’ komt in 2017 een aanlokkelijk voorstel om voor omroepverenigingen KRO en NCRV op NPO Radio 2 het nu nog steeds lopende ‘De Wild in de Middag’ te presenteren.
20 jaar later
Geen wonder dat het drama van weleer nog steeds in de samenleving nazindert en tot vragen leidt. Vandaar ook de vele initiatieven om de herinnering levend te houden met een toneelstuk, een televisiedocumentaire, een boek van de voormalige Radio 3 baas Paul van der Lugt en talloze andere activiteiten. Allemaal verduidelijken de eerder geopperde bedenkingen. Helaas zonder kroongetuige Ruud de Wild die zich, ondanks verschillende aanvragen, van alle commotie distantieert. Zeker omdat het logischerwijze volgens hemzelf ‘niet rond hem draait maar rond een denker, wiens ophefmakende rol in de Nederlandse maatschappij op een bijzonder korte tijd een plaats in de geschiedenis kreeg’. (FVM)
