Het is vandaag, 2 november, precies 100 jaar geleden dat in Pittsburgh, de Steel City, officieel het eerste erkende commerciële radiostation in de Verenigde Staten van start ging. Het was KDKA en de zender zond op die 2de november 1920 om 20 uur in primeur de resultaten van de presidentsverkiezingen van dat jaar uit. Er luisterden slechts 100 mensen naar, maar er werd wel geschiedenis geschreven.
In de jaren 1910 zonden wereldwijd al meerdere amateurradio-operators hun eigen stemmen en muziek uit, maar weinig mensen hadden al een radiotoestel, en er werd dus geen omzet gegenereerd. Initieel was ook de radiolicentie van KDKA enkel bedoeld om telegraafkosten uit te sparen.
In 1920 kwamen werknemers van uitvinder en industrieel George Westinghouse op een idee om de verkoop van radio-ontvangers te stimuleren door een programmering aan te bieden waarop grote aantallen mensen konden afstemmen. Westinghouse produceerde al sinds 1914 radio-ontvangers voor het Amerikaanse leger, maar bij het einde van de eerste wereldoorlog werd dat contract teruggeschroefd. De consumentenradio’s, daar zat misschien wel een gat in de markt om de bestaande productie te redden.
De man die hiervoor zorgde was Frank Conrad, assistent-hoofdingenieur bij Westinghouse Electric en een inwoner van Pittsburgh in de noordelijke staat Pennsylvania wiens formele opleiding in de zevende klas eindigde. Hij zou later meer dan 200 patenten bezitten. Conrad had al voor de eerste wereldoorlog geëxperimenteerd met een eigen radiotelegraafstation 8XK, maar door de oorlog werden al die licenties ingetrokken. Pas na 1918 werden private licenties opnieuw mogelijk.
Omdat hij besefte dat de radio de presidentiële race zou kunnen verslaan, plande Conrad een uitzending op verkiezingsdag 1920. Die avond vormde een tweedeursgarage nabij Pittsburgh en een AM-zender van 100 Watt de thuisbasis van wat het eerste commerciële radiostation van de natie zou worden. De antenneconstructie raakte pas twee dagen voor de uitzending klaar.
Conrad zond het resultaat uit van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1920, waarin de democraat James Cox tegenover de Republikein Warren Harding stond. Conrad ontving de verkiezingsresultaten telefonisch en degenen die via de radio meeluisterden, wisten het resultaat – Harding won verpletterend – nog voordat iemand het de volgende dag in de krant kon lezen.
De zender verhuisde al snel van de garage naar het dak van de Westinghouse-fabriek. In de eeuw die volgde, zou KDKA nog voor veel meer primeurs zorgen, zoals de eerste live-uitzending van een orkestoptreden. KDKA was ook het eerste station dat sportevenementen als honkbal, voetbal en de World Series live ging verslaan.
Het station maakte zichzelf heel erg geliefd en bouwde een emotionele band op met zijn publiek dankzij radiopersoonlijkheden die Pittsburghers bij hen thuis verwelkomden en waarvan ze voelden dat ze deel uitmaakten van hun families.
Van 1954 tot 1965 presenteerde Rege Cordic – zie video onderaan – de razend populaire ochtendshow “Cordic and Company”. De show bevatte tal van ondersteunende komische acteurs en running gags zoals nepreclame. Een van de meest memorabele was een nepadvertentie voor “Olde Frothingslosh, het bleke oudbier met het schuim op de bodem.”
De show van Cordic werd zo populair dat het naar verluidt een ratingaandeel van 85 procent had, wat betekent dat 85 procent van alle radio’s in Pittsburgh afstemde op ‘Cordic and Company’. De show hielp Cordic naar een Hollywood-acteercarrière en inspireerde toekomstige komische acteurs zoals de in Pittsburgh geboren Joe Flaherty, die een castlid werd van “Second City Television” en in verschillende films speelde.
De 50.000 Watt van KDKA hielp om van het station een nationaal merk te maken, dat in ongeveer 38 staten kon worden gehoord.
Over KDKA kun je massaal veel documentatie vinden. Van geen enkel Amerikaans radiostation is de geschiedenis zo uitgebreid beschreven als van deze pionier. KDKA is sinds de fusie met CBS Radio eigendom van Entercom en zendt nog steeds uit via 1020 AM met 50.000 Watt. Sinds 1992 gebeurt dat met een news/talk format. Voor de honderdste verjaardag wordt het signaal voor het eerst ook via FM gecapteerd.
