Vanaf 1 januari 2023 mogen in België geen nieuwe huishoudelijke radiotoestellen meer worden verkocht die enkel analoge radiosignalen (AM en FM) kunnen ontvangen. Elk nieuw toestel dus moet minstens ook DAB+ kunnen ontvangen. Al is dat op zich geen nieuws, want die verordeningen werden vorig jaar al opgenomen in de mediadecreten van de verschillende Belgische gewesten.
“Vanaf 1 januari moeten alle FM-radiotoestellen een digitale ontvanger hebben. Daarnaast is het verplicht voor autoconstructeurs om in elke nieuwe wagen DAB+ te voorzien.” Zo staat het deze ochtend letterlijk in een Belga-bericht, dat uiteraard her en der klakkeloos wordt overgenomen. Helaas, zoals wel vaker bij Belga, ontbreekt hier de gepaste nuance en duiding. Vooral de tweede zin, over de verplichte autoradio’s met DAB+, is feitelijk onjuist.
In de hele Europese Unie geldt namelijk al sinds 21 december 2020 een algemene verplichting dat nieuw verkochte personenvoertuigen (klasse M) een “ontvanger voor digitale etherradio” aan boord moeten hebben. In de praktijk is dat dus DAB+, want dat is momenteel de enige door de overheid toegestane vorm van digitale radio via de ether. Vlaanderen, Wallonië en Brussel hadden sinds 21 december 2018 twee jaar de tijd om deze nieuwe Europese regel op te nemen in hun respectieve mediadecreten. Het is algemeen geweten dat men er in België zelden of nooit in slaagt om Europese wetgeving binnen de gestelde termijn om te zetten in de eigen wetgeving.
In dit geval is België dus weer eens 2 jaar en tien dagen overtijd. Gelukkig zijn ze in de internationale autosector niet naïef en passen ze daar al sinds 21 december 2020 de nieuwe EU-regels correct toe. Als consument geniet je immers altijd van een Europese bescherming. Wij kwamen de afgelopen twee jaar alvast niemand meer tegen die geen DAB+ vond in zijn nieuw aangekochte vierwieler. Het is dus louter een noodzakelijke formaliteit dat deze regel “officieel” pas op 1 januari 2023 in ons land ingaat.
Anders is het evenwel voor de verplichting van DAB+ op de nieuwe huishoudelijke radiotoestellen. Daar heeft de Europese Unie in 2018 wetgevend immers zijn handen van afgehouden. De lidstaten kregen wel de vrijheid om zelf regels op te leggen. In grote markten als Italië, Frankrijk en Duitsland mogen zo al sinds anderhalf tot twee jaar geen nieuwe radiotoestellen voor huishoudelijk gebruik meer worden verkocht zonder dat ze minstens ook met DAB+ overweg kunnen.
In België is zo’n technische verplichting bizar genoeg een gewestelijke bevoegdheid, ook al zou het totaal onzinnig zijn om in het ene gewest zo’n digitale verplichting voor radiotoestellen in te voeren, terwijl een ander gewest dat niet zou doen. En dus moesten de drie gewesten – Vlaanderen, Wallonië en Brussel – hierover eerst een consensus bereiken. Voor de duidelijkheid: de Duitstalige gemeenschap heeft hier geen eigen wettelijke bevoegdheid, want die ressorteert voor dit soort zaken onder het Waalse gewest. De drie gewesten kwam aldus in de loop van 2021 overeen om die DAB+-verplichting voor gewone radiotoestellen voor heel België te laten ingaan op 1 januari 2023. Zo kreeg de retailsector ruim de nodige tijd om zijn inkoopgedrag aan te passen.
Kortom, vanaf 2023 zou u in een plaatselijke Selexion of in een grote Media Markt theoretisch geen enkel nieuw etherontvangend radiotoestel meer mogen vinden dat niet minstens ook met DAB+ overweg kan. Zelfs in de solden mogen ze de oude uitsluitend analoge radio’s niet meer verkopen.
Voor de duidelijkheid: ook de combinatie van enkel FM en internetradio – niet dat je die modellen nog veel zal vinden – is niet meer toegelaten. Wat theoretisch wel nog kan is een internet-only toestel, dus zonder een etherontvanger. Al is de markt van die toestellen de laatste jaren helemaal ingestort, sinds de komst van de smartspeakers.
Ach, de wereldontvanger. Die zou je niet meer kunnen kopen? Te gek! Misschien is ie 2dehands nu véél meer waard?
Wat gaat een elektrohandelaar die nog enkele FM-radiootjes in voorraad heeft, dan doen met de oude stock? Ze gaan die toch niet in de container gooien? Een workaround zou kunnen zijn, dat ze op het winkelrek en op de kassaobon zetten dat het TWEEDEHANDS of REFURBISHED toestellen zijn (ook al is de verpakking mogelijks nog ongeopend). De wetgeving heeft het immers alleen over NIEUWE toestellen. Tweedehandse mogen waarschijnlijk wel nog worden verkocht. Er moet in dat geval ook maar 12 maanden garantie worden gegeven, ipv 24 maanden op een nieuw toestel.
Dus… ze vinden er waarschijnlijk wel iets op!
De retailers weten al bijna twee jaar waar ze aan toe zijn, voor hen is dit geen verrassing meer. Die analoge toestellen op overschot vinden overigens hun weg wel naar landen waar het wel nog mag. In België moet je als koper al behoorlijk dom zijn om nu nog een analoge radio te kopen. Het is net om dat soort ‘onoplettende consumenten’ te beschermen, dat men dit soort maatregelen neemt.
beschermen… klein houden bedoel je. Luc Power belde me net en deed z’n beklag over hoe de Belgen eigenlijk alleen nog mogen (of moeten) werken. Al het andere wordt ofwel te duur ofwel wordt het verboden. Ik verwacht me er aan dat je over onafzienbare tijd niet meer zomaar zal mogen podcasten of cloudcasten. Je kan dan immers radioshows maken waar ze totaal geen vat op hebben, en dat zal allicht vroeg of laat wel een doorn in het oog vormen 🙂
sorry voor deze niet technische reactie in een verder technisch draadje, maar ik laat ze toch staan omdat protesteren tegen het betuttelen van radio uiteindelijk toch een van de motivaties was achter de opkomst van vrije radio’s en radiovisie.
Er is intussen al een aanzet toe gegeven op dat soort controle, door de verplichte registratie bij de VRM van influencers en vloggers met minimum 50.000 volgers. Bij podcasts zijn de cijfers momenteel nog niet onafhankelijk te controleren, dus daar kun je nog wat verstoppertje spelen, maar ongetwijfeld zal men ook die vroeg of laat onder toezicht van de mediaregulator willen laten vallen.
Wat met toestellen waar de FM-functie niet de hoofdfunctie van het toestel is? Ik denk aan platenspelers die ook FM aan boord hebben. Of dampkappen met FM radio. Of klokradio’s … Is er iemand die de exacte wettekst kan vinden?
Een zéér goede evolutie. Het argument dat de prijs van een DAB+ toestel de switch voor sommige mensen naar digitale radio ‘moeilijk’ zou maken is volledig niet meer van toepassing, met toestelletjes die soms niet meer dan 19€ kosten. DAB+ maakt véél efficiënter gebruik van het spectrum dan FM, dat laatste is écht niet meer van deze tijd. Er zijn twee dingen waarover wél gewaakt moet worden:
1. de ontvangst binnenhuis moet in heel wat regio’s véél beter.
2. de bitrate per station moet voldoende hoog blijven om een kwalitatief klinkend aanbod te garanderen. Toestanden zoals in het UK, waar men de muxen volpropt met stations die in mono aan 16kbps uitzenden is écht geen goede evolutie.
“mono aan 16 kbp/s”: Het is heus niet nodig om er een karikatuur van te maken. Ten eerste is er in heel de UK niet één station aan 16 kbp/s, omdat 24 kbp/s sowieso het wettelijk minimum is en ten tweede zijn het vooral de stations in de oude DAB die nog mono gebruiken. Je zult hier en daar inderdaad wel een station in DAB+ vinden met 24 kb/mono, maar dat zijn uitzonderingen. Op de drukst gesolliciteerde muxen is 32-48k/stereo de meest voorkomende bitrate, terwijl 25 tot 30 procent van de Britse stations altijd minstens 64 tot 96k gebruikt. Overigens gebruiken ze op die ‘volgepropte’ muxen meestal ook de nieuwste hoogwaardige codecs (die ze bij ons nog nergens gebruiken). Dan klinkt zelfs 40k op een toestelletje van 19 euro niet beter of slechter dan 96k.
“de nieuwste hoogwaardige codecs (die ze bij ons nog nergens gebruiken”?
Kom nou, ze gebruiken daar op DAB+ gewoon HE-AAC+ zoals dat hier ook gebruikt wordt. Andere codecs zijn in de DAB+ standaard überhaupt niet toegestaan. AAC+ klinkt helemaal niet goed op 32k. En het is uiterst dom om een ontvanger van 19 euro als maat der dingen te nemen, je moet nooit voor de laagste gemene deler gaan.
In GB wordt al jaren geklaagd over de belabberde kwaliteit van het oude DAB dat met mp2 werkte, hetgeen an zich prima kan klinken maar pas vanaf 192k en liever 256 of hoger. Er is aldaar echter nooit een minimumbitrate ingevoerd en dat heeft men bij de invoering van de DAB+ mux wederom nagelaten (de hierboven genoemde 24k als minimum is een lachertje en bij lange na niet voldoende voor een serieus te nemen geluidskwaliteit).
Ironisch genoeg de zou de situatie in GB flink verbeterd zijn als men alle zenders inclusief de op dat moment gebruikte bitrate had overgezet van DAB naar DAB+ en daarmee van mp2 naar AAC (met precies dezelfde bitrate dus). Echter dat had alle oude DAB-only ontvangers naar de schroothoop verwezen of men had genoegen moet nemen met FM-only (maar dan wel met een aanzienlijk schraler aanbod en in veel gevallen ontvangstruis).
Wat die codecs betreft heb je het toch mis hoor. Uiteraard zijn het allemaal varianten van AAC+, maar in de meeste gevallen gebruiken ze in de UK op de professionele muxen HE-AAC v2, dat een pak hoogwaardiger is dan de v1 die wij hier meestal gebruiken. De meerwaarde van die v2 is dat die speciaal gebouwd is om net de lagere bitrates beter te laten klinken. Er is sinds vorig jaar ook een gratis versie voor de kleinschalige muxen, ook speciaal ontwikkeld voor de lagere bitrates (zie hier).
De ironie van DAB+ in de UK is dat de oude DAB daar als enige land destijds nog redelijk aansloeg, waardoor er ginds, in vergelijking met andere landen, inderdaad altijd meer toestellen in circulatie zijn die enkel met de oude DAB overweg kunnen. Ofcom schat dat ongeveer 25 tot 30 procent van alle toestellen geen DAB+ kan ontvangen. Dat is wat ook de BBC tegenhoudt om over te stappen.